Tiếp nối những quyển sách lịch sử, tháng 3 và một nửa tháng 4 của mình đã đọc quyển sách này.

Tại sao mình lại chọn quyển này ?

Cũng không có nhiều lý do lắm đâu

• Mình luôn thích sống kiểu Normadic (du canh du cư). Ai cần một ngôi nhà nào ?
• Genghis Khan là một trong những vị tướng lĩnh tài ba (khi có thể thống nhất được các bộ lạc Mongols), và tất nhiên còn là một nhà chính trị kiệt xuất nữa.
• Năm nay mình muốn đọc 4 quyển lịch sử, đây là quyển thứ 3

Đấy, chỉ đơn giản là như thế thôi

Nội dung quyển sách

Quyển sách được chia làm 3 phần chính:

1. Cuộc đời của Genghis Khan thưở còn ấu thơ
2. Cuộc chinh phạt thống nhất các bộ tộc Mongolia và chống lại các vương quốc Hồi Giáo (Iraq, Iran, Syria)
3. Cuộc chinh phạt của người Mongolia sau khi Genghis Khan qua đời (Khubilai thống Nhất Trung Quốc...)

Những điều ngộ nhận trước khi đọc sách

Tất nhiên trước khi đọc quyển sách này, dù cũng rất thần tượng người Mongolia, nhưng so với các Kỵ sĩ Paladin của Châu Âu thì mình vẫn nghiêng về phía các kỵ binh châu Âu. Tuy nhiên đọc xong quyển sách mình mới thấy rằng việc Mongolia thắng được các Kỵ Binh châu Âu là điều cực kì hợp lý. Ngoài ra mình còn cho rằng Mongolia là man tộc, thắng chẳng qua là nhờ ăn may, chẳng hạn như lúc đó, tại Trung Nguyên, Tống đang đánh nhau với Kim, Mongolia đánh Kim thắng là nhờ Kim đang dồn quân với Tống (cũng sai nốt. Lúc này thật ra là Mông Cổ liên quân với Tống, cùng nhau đánh Kim.). Và mình cũng cho rằng đây là thời kì đen tối của châu Á, vì một tộc Man di như Mongol lại làm trùm cả châu Á, đạp lên trên cả Trung Hoa anh hùng thì thật là nhọ cho châu Á. Nói chung là ban đầu mình không có cái nhìn thiện cảm lắm với việc đi chinh phạt của Mongol, sâu xa hơn là không chịu có một bộ lạc chăn thả lại thắng cả một nền văn minh lúa nước, phát minh ra giấy, la bàn, thuốc súng như Trung Hoa. Tất nhiên là mọi thứ đều có lý do của nó cả.

Những thông tin / điều mình học được sau khi đọc quyển sách

Nói về những thông tin trong sách thì cực kì nhiều luôn. Thôi để mình chắc lọc lại

1. Cha của Gengis Khan, không phải là cha ruột của ông ấy. Mẹ ông ấy bị cướp đi khi cha ruột đang dẫn mẹ ông ấy về lại bộ tộc của mình.

Những bộ lạc du mục, khi một người con trai muốn cưới một người con gái, họ phải đến làm việc cho nhà gái từ 3,4 năm để chứng tỏ năng lực lao động của mình. Cha của Gengis Khan đã ở rể được 3 năm, và khi đang đưa mẹ của Genghis Khan quay lại bộ tộc thì bị cha nuôi của Genghis Khan cướp mất. Và đó là lần cuối cùng Mẹ của Genghis Khan gặp mặt cha ông ấy.

2. Genghis Khan đã giết anh trai cả của mình sau khi cha ông ấy qua đời.

Đây là một câu chuyện khác, người cha dượng của Genghis Khan đã có vợ và con, theo luật bộ tộc khi người cha qua đời, con trai trưởng có quyền lên thay thế, và cưới hết vợ của cha mình !??? , đây là một trong những lý do Genghis Khan đã giết người con cả này và lên nắm quyền điều khiển gia đình thay cho người anh ấy. Tất nhiên việc này khiến cả gia đình Genghis Khan phải bị bỏ lại, và ông phải tự xây dựng bộ tộc cho riêng mình.

3. Genghis Khan là một người khá chung thuỷ

Tại sao mình lại nhận định như vậy? Vì khi ông đang xây dựng bộ tộc của mình, trong một lần đi săn, vợ của ông là Borte, đã bị bộ lạc Merkid cướp đi, ông đã phải nhờ tới bạn của bố dượng là Ong Khan để mượn binh cướp lại vợ mình, về sau khi đã nắm quyền ở Mongol ông vẫn xem bà là vợ chính thức duy nhất, và bà là Hoàng Hậu duy nhất của cả đế chế.

4. Gengis Khan là một người tài giỏi ở cả lĩnh vực chính trị và khoa học.

Thật khó để tin được rằng Genghis Khan là một người hoàn toàn cởi mở và ham học hỏi. Mỗi lần chinh phạt được một thành bang, ông sẽ chia thường dân và học giả làm 2 hàng. Với những người thường dân mà có nghề nghiệp ổn định (kiểu kỹ sư, đầu bếp, thợ xây...) họ sẽ được ông đưa về Mongol để xây dựng bộ lạc. Ngoài ra, ông không hề bắt những người hồi giáo phải bỏ đạo, họ được quyền có tín ngưỡng của riêng họ, được thờ cúng và xây dựng đền đài. Đây là một bước tiến vượt bậc nếu so với cuộc thánh chiến của kỵ sĩ Paladin và Hồi giáo Mameluke.

5. Người Mongol khoẻ mạnh hơn các bộ tộc trồng lúa vì họ ăn thịt và không lạm dụng quá nhiều đường.

Các bạn ăn theo chế độ low-carb chắc thích sống kiểu Mongol. Những chiến binh Mongol họ ăn uống một chế độ gìau protein và ít chất đường bột hơn bất kì những binh lính nào khác. Ngoài ra, những kị binh Mongol, thường có một tảng thịt mang theo bên mình và để dươí yên ngựa, mục đích là khi phi ngựa đường xa, miếng thịt sẽ trở nên mềm hơn, và khi cần ăn uống họ chỉ cần xẻ thịt ăn, và uống một ít sữa cừu lên men. Có lẽ nhờ chế độ này nên quân Mongol có thể hành quân khá nhanh và đánh đấm được lâu hơn.

6. Nhờ người Mongol mà giao thương giữa Âu - Á được thuận lợi, mở ra kỷ nguyên con đường tơ lụa.

Ngày xưa mình cứ nghĩ con đường tơ lụa là thời nhà Đường, thật ra vẫn chưa chính xác. Thời Nhà Đường chỉ mới mở rộng giao thương tới Ấn Độ là cùng, vẫn chưa thể mở rộng được giao thương tới châu Âu. Người đầu tiên làm được việc đó chính là Genghis Khan. Với việc vó ngựa Mongol trải dài từ Đông sang Tây như hình bên dưới, việc phải có một đội ngũ Logistics chuyên lo việc đưa thư cũng như giao dịch là cực kì cấp thiết. Chính Genghis Khan là người nghĩ ra chế độ trạm thư khi đưa thư. Cứ mỗi 30km sẽ có một trạm thư, nơi thư từ và bưu chính được phân chia, xử lý. Nếu không có hệ thống hậu cần hoàn chỉnh thì đế chế Mongol không bao giờ có thể rộng lớn được như vậy.

7. Ông không tàn sát người dân như trong lịch sử châu Âu ghi lại

Cái này cũng rất là mơ hồ, vì hầu hết chúng ta thường được nghe việc tàn sát người dân của người Mongol thông qua các sử gia Châu Âu. Tuy nhiên ngoài việc xử lý tầng lớp quý tộc của những thành bang mà ông ấy chiếm, việc tàn sát người dân không được ghi lại rõ ràng, ngoài ra cộng với việc mong muốn giao thương giữa các địa bàn mà ông ấy chiếm được mình không cho rằng Genghis Khan là người cổ xuý cho những việc này. Ông không coi việc chém giết là thú vui như một vài thú vui của quí tộc phương Tây thời đó.

Quyển sách đề cập khá là nhiều về văn hoá, tín ngưỡng của người Mongol, thông qua hình ảnh của Genghis Khan, ông có thể xem là một người có tư duy đổi mới, sáng tạo, bình đẳng (ông là vua duy nhất xem trọng vai trò của Phụ nữ mà mình biết, tất nhiên ông không bị ảnh hưởng của Nho giáo, cũng như các học thuyết khác từ Trung Hoa nên có thể ông có cái nhìn đặc sắc và mới lại hơn. )

Nhưng thiết nghĩ đây cũng là lúc trả lại ông ấy vào vị trí xứng đáng, thay vì xem ông ấy và Mongol là một lũ mọi rợ.

Ngoài lề: Mông Cổ hiện giờ đã bị phá nát văn hoá khá nhiều do bị Trung Quốc cũng như Liên Bang Xô Viết quản lý, chữ viết của họ ( giống như chữ viết của người Uighur) đã bị huỷ thay vào đó là chữ Cyrillic, những người trẻ Mông Cổ bị cấm tìm hiểu về ông cha của họ, về tổ tiên của mình, hầu hết gia phả đều bị huỷ... nếu là những người Mông Cổ trẻ và đọc những bài viết này, ắt hẳn họ sẽ thêm tự hào về nguồn gốc của họ.

So What's Next ?

Mình đã đọc quyển này, tuy nhiên chưa có review, Zen Mind Beginner's Mind do vẫn còn hơi mông lung vài chỗ. Chắc sẽ có review sớm thôi, khi mình có thời gian.